Hang drum, handpan i hangpan to instrumenty perkusyjne. Można je nazwać okrągłymi instrumentami perkusyjnymi z blaszkami do grania palcami. Dźwięki, jakie się z nich wydobywają, wpływają na naszą psychikę bardzo kojąco. Umiejętne uderzenie palcami o korpus instrumentu wydaje bardzo przyjemne wibracyjnie brzmienie. Kto raz posłucha koncertu z użyciem ręcznego bębenka, z przyjemnością będzie powracał do tej muzyki bardzo często.
Hang drum – wynalazek XXI wieku
Dokładnie pomysł hang druma powstał w roku 2000 w Szwajcarii. Wymyślili go Sabina Scharer oraz Felix Rohner. Pierwszy model tego instrumentu wyszedł z fabryki PANArt Hang kilka lat później. Najczęściej hangdrum produkowany jest na zamówienia indywidualne.
Każdy instrument może mieć inne brzmienie, gdyż dopasowywany jest do wymaganej przez klienta tonacji. W ciągu roku spod rąk producentów wychodzi zaledwie kilkanaście hang bębenków.
Ponieważ należy je wykonać bardzo dokładnie i z odpowiedniego materiału, produkcja jednego takiego instrumentu trwa bardzo długo (około 1 miesiąca). Nic więc dziwnego, iż na posiadanie oryginalnego ręcznego bębenka z Berni stać jedynie nielicznych.
Jak zbudowany jest hang drum?
Hang drum, czyli w przetłumaczeniu z języka hiszpańskiego na polski to ręczny bębenek, trochę taka misa do grania z wypustkami. Ten instrument perkusyjny nie ma nic wspólnego z bębenkiem, jednakże nazwa przyjęła się i nikt nie próbuje tego zmieniać.
W hang druma uderza się palcami, tak jak to czynimy przy grze na bębenku. Można też grać całymi dłońmi oraz pałeczkami, aczkolwiek zamierzeniem producenta było, aby grać na ręcznym bębenku tylko dłońmi (palcami).
Górna część hang drum’a – jak wygląda?
Budowa hang drum’a wydaje się prosta. Dwie misy zespawane są ze sobą brzegami, tworząc kształt przypominający latający spodek. Górna misa nosi nazwę Ding. Ma wgłębienia naokoło siebie, a na jej czubku wybrzuszenie.
Wgłębienia są okrągłe i rozłożone w równych odległościach od siebie. Ich liczba zawsze wynosi 8 i od nich zależy pole brzmienia. Wypukła część na samej górze Ding’a również ma kolisty kształt.
Dolna część hang drum’a – inna niż Ding
Dolna misa o nazwie GU ma gładką powierzchnię z okrągłym wycięciem pośrodku o średnicy 15 cm. Wycięcie pomaga zmieniać głośność uderzeń o Ding, zakrywając lub odkrywając otwór w GU. O dolną część instrumentu również można uderzać.
Handpan, czyli ręczna patelnia – co to takiego?
Pierwotnie hang drum ma 8 zagłębień w misie Ding. Jednak na rynku znajdziemy obecnie także instrumenty z inną ilością zagłębień, mniejszą lub większą niż tradycyjne.
Szwajcarscy producenci chętnie dzielą się swoją wiedzą na temat konstruowania hang bębenków, dlatego znalazło się wielu pasjonatów, którzy po skorzystaniu z dokładnych wskazówek wynalazców, tworzą własne podobne handpan’y (pantam’y).
Nie mogą oni używać oryginalnej i zastrzeżonej nazwy szwajcarskiego producenta do określania swoich ręcznych metalowych bębenków. Dlatego wśród nich króluje nazwa ręcznych patelni (handpan).
Niemniej brzmieniem i wyglądem mogą być zbliżone do oryginału. Różnić się mogą ilością „nut” na Dingu od 7 do 12. Najczęściej jednak mają one 9 nut. Handpany można kupić w Polsce bez problemu, a ich cena waha się od około 3 tysięcy zł do około 9 tys. zł.
Rodzaje handpanów
Zamiast wgłębień w Dingu, handpany mogą mieć wcięcia i w zależności od ich rodzajów dzielą się na:
- tank drum,
- steel drum,
- tongue drum.
Jak wybrać pierwszy handpan?
Wybór odpowiedniego handpana może być trudny, zwłaszcza dla początkujących. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci wybrać idealny instrument dla siebie:
1. Tonacja i skala muzyczna
Na początek zastanów się, jaki rodzaj muzyki chcesz grać. Handpany są dostępne w różnych tonacjach i skalach muzycznych, które wpływają na ich brzmienie. Posłuchaj nagrań z różnymi skalami i wybierz tę, która Cię najbardziej inspiruje.
2. Materiał i jakość wykonania
Handpany są wykonane z różnych materiałów, takich jak stal nierdzewna, blacha stalowa czy specjalne stopy metali. Materiał wpływa na dźwięk, trwałość i estetykę instrumentu. Wybierz handpan wykonany z wysokiej jakości materiałów, aby zapewnić doskonałe brzmienie i długą żywotność instrumentu. Firmy takie jak Sela, Meinl czy Schlagwerk są dość znane z porządnej jakości.
3. Producent i opinie
Zaufani producenci handpanów mają doświadczenie w tworzeniu wysokiej jakości instrumentów. Przeczytaj opinie innych użytkowników na forach internetowych, grupach na Facebooku czy filmikach na YouTube, aby sprawdzić, czy dany producent jest godny zaufania.
4. Zakres cenowy
Ceny handpanów różnią się w zależności od jakości materiałów, producenta i skali muzycznej. Wybierz instrument, który mieści się w Twoim budżecie, ale pamiętaj, że jakość ma również swoją cenę. Dobry handpan może być inwestycją na długie lata. Ceny handpanów są niestety bardzo wysokie. Najtańsze modele to wydatek 3-6 tysięcy złotych.
5. Wypróbuj instrument osobiście
Jeśli masz możliwość, wybierz się do sklepu muzycznego lub warsztatu producenta, aby osobiście wypróbować instrument. Nie ma nic lepszego niż samodzielne przetestowanie dźwięku i wrażeń z gry na handpanie przed zakupem.
Tutaj przygotowałem listę handpanów łatwo dostępnych w Polsce.
Można na nich grać palcami, całymi dłońmi oraz pałeczkami. Dzięki łatwiejszemu dostępowi pantamów każdy może sobie go nabyć i oddać się wibracjom niecodziennych dźwięków, wydobywanych z tych instrumentów. Dźwięki wpływają na układ nerwowy rozluźniająco i uspokajająco.
Jeśli chcesz spróbować przygodę z instumentami hang bardziej budżetowo, to sprawdź tzw. tongue drumy – czyli bębeny językowe – można je kupić już od 200zł, ale gra się na nich pałeczkami perkusyjnymi, a nie rękami.
